Tariximizi təbliğ etmək və şagirdlərə sevdirmək
V.İsmayılov: “Hər ay keçirilmiş mövzular əsasında hazırlanmış sınaq imtahanı vasitəsi ilə şagirdlərin bilik səviyyəsi ölçülür”
“Azərbaycanlı uşaqların müasir olması olduqca vacibdir. Bu nöqteyi-nəzərdən kimya, fizika, riyaziyyat fənninə olduğu kimi, tarixin də tədrisinə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Tarix fənni ilə bağlı metodik yanaşmalar köklü dəyişməlidir. Yeni texnologiyalar nəzərə alınmalı, məzmun şagirdə maraqlı şəkildə çatdırılmaldır. Məzmun uşaqda öyrənməyə həvəs doğurmalıdır”. Elm və Təhsil naziri Emin Əmrullayevin Tarix fənninin tədrisi ilə bağlı səsləndirdiyi bu fikirlərə Kaspi Liseylərində fənnin tədrisi zamanı xüsusi diqqət yetirilir.
Kaspi Bakıxanov Liseyinin Tarix Fənn rəhbəri Vüsal İsmayılov kaspi.edu.az-a müsahibəsi zamanı bu məqamları xüsusi vurğulayıb.
Tarixi mənbələrə marağı artırmaq
-Vüsal müəllim, tariximizi təbliğ etmək, onu şagirdlərə sevdirmək məhz müəllimlərdən və məktəbdən başlayır. Buna nə qədər nail olmusunuz?
-Qədim tarixə malik olan Azərbaycanın tarixini təbliğ etmək mədəni irsimizin qorunub saxlanılması və gələcək nəsillərə çatdırılması üçün son dərəcə vacibdir. Tarix, bir cəmiyyətin kimliyini və dəyərlərini anlamaq üçün əsas bir mənbədir. İnsanlara tariximizi sevdirməklə onların tədqiqat və anlayışlarını genişləndirmək, tarixi şüurun artırılması və inkişaf etdirilməsi mümkündür. Tariximizi təbliğ etmək və şagirdlərə sevdirmək məhz müəllimlər və məktəb tərəfindən başlanan mühüm bir prosesdir.
Müəllimlər, tarixin əsas dəyərlərini və əhəmiyyətini öyrənərək təlim prosesinə uyğun şəkildə tətbiq edə bilirlər. Təlim prosesinə tarixi hadisələri, şəxsiyyətləri və mənbələri əlavə etməklə, şagirdlərin tarixin öyrənilməsinə olan maraqlarını artırmaq mümkündür.
Müəllimlərin strategiya və yanaşmaların tətbiqi şagirdlərə tarixi materialı daha maraqlı və dərindən öyrənməyə kömək edə bilər. Bu, tarixi mənbələrə marağı artırmaqla tarixi anlayışın inkişafına zəmin yarada bilər.
-Azərbaycan tarixi fənni kurikulumu ümumtəhsil məktəblərində nəyi öyrədir?
-Azərbaycan tarixi fənni kurikulumu ümumtəhsil məktəblərində Azərbaycan tarixi fənninin fəlsəfəsini, bu fənnin təlimi sahəsində fəaliyyətləri əks etdirən konseptual sənəddir.
Azərbaycan tarixinin tədrisi şagirdlərin vətəndaşlıq mövqeyinin müəyyən olunmasında, onların mənəvi tərbiyələrinin inkişafında mühüm rola malikdir. Bu fənnin tədrisi şagirdlərdə ünsiyyət qurmaq, mühakimə
yürütmək, cəmiyyətdə öz mövqeyini qorumaq, əməkdaşlıq etmək, hadisələrə öz münasibətini bildirmək bacarıqlarının inkişafına imkan yaradır.
Şagirdlər öz hüquqlarını bilməklə onları tətbiq etmək və başqalarının hüquqlarına da hörmətlə yanaşmaq bacarıqlarına yiyələnirlər. Onlar Azərbaycanın siyasi, sosial, iqtisadi və mədəni inkişaf tarixini ardıcıllıqla izləmək imkanı əldə edirlər. Nəticədə şagirdlər cəmiyyətə inteqrasiya olmaq vasitələrinə yiyələnmiş olurlar.
Bacarıq və vərdişlərin inkişaf etdirilməsi
-Azərbaycan tarixinə dair məzmun standartları müəyyənləşdirilərkən şagirdlərin öyrənəcəkləri tarixi biliklərin, eləcə də bu fənn üzrə konkret təlim fəaliyyətlərinin əhatə olunması nə qədər diqqət mərkəzində saxlanılıb?
-Təhsil şagirdlərə təkcə bilik verməyi deyil, onlarda müəyyən bacarıq və vərdişlərin inkişaf etdirilməsini də tələb edir. Şagirdi müstəqil həyata hazırlamaq şəxsiyyətyönümlü təhsilin əsas məqsədinə çevrilib. Ənənəvi təhsildə şagirdlərin hafizəsi az-çox dərəcədə inkişaf etsə də onlarda ən mühüm idrak prosesi olan
təfəkkür lazımınca inkişaf etmirdi. Hazırkı dövrdə təlim prosesində lazımi elmi məlumatlar verilməklə yanaşı, şagirdlərdə idrak
qabiliyyətlərinin inkişaf etdirilməsinə xüsusi diqqət yetirilir. Bu, onların müstəqil düşünmə, müzakirə vərdişlərini, araşdırma təcrübələrini, yaradıcılığını, təhlil və dəyərləndirmə bacarıqlarını inkişaf etdirməyə
kömək edir. Təlim prosesində şagirdlərin təfəkkürünü fəaliyyətə gətirməkdə müəllimin suallarının da böyük əhəmiyyəti var.
Vətənpərvərlik, fəal vətəndaşlıq mövqeyi
-Azərbaycan tarixinin öyrənilməsi şagirdlər üçün hansı əhəmiyyəti daşıyır və fənnin əsas məqsədi nədir?
-Azərbaycan tarixinin öyrənilməsinin şagirdlər üçün bir çox əhəmiyyəti var. Şagirdlərin öz milli mədəniyyətlərinin köklərini, tarixi incəsənətini anlamağa, öz milli kimlikləri və tarixi mirası ilə bağlı daha dəqiq bir təsəvvür qazanmalarına kömək edir. Şagirdlər vətəndaş kimi öz mədəni və siyasi tarixinə doğru münasibət qururlar. Bu, onların öz ölkələrinin tarixi müstəqilliyi, inkişafı və qələbələri ilə bağlı daha dəqiq bir təsəvvür qazanmalarına imkan verir.
Azərbaycan tarixi fənninin əsas məqsədi şagirdlərdə vətənpərvərlik, fəal vətəndaşlıq mövqeyi, digər xalqlara, ümumbəşəri humanist dəyərlərə hörmət, ənənəvi və mədəni nailiyyətlərə əsaslanan əqidə prinsipləri, dövlətçilik ənənələrinə sədaqət hissi formalaşdırmaqdır. Bu, onların öz milli mədəniyyətləri və dünya tarixinin dəyərlərini anlamaqlarına, vətəndaş kimi məsuliyyət hiss etmələrinə, analitik düşünmə bacarıqlarını inkişaf etdirmələrinə və dünya haqqında daha dəqiq bir perspektivə malik olmalarına imkan verir.
-Şagirdlərə son illər Zəfər tariximizlə bağlı dərslər də keçirilir. Hadisələr dərslikdə nə qədər real əksini tapıb?
-44 gün davam edən Vətən müharibəsi otuz illik işğala son qoyulması və ərazi bütövlüyümüzün bərpası ilə nəticələndi. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ordumuz şanlı zəfər qazandı. Azərbaycan ordusunun döyüş meydanında yazdığı tarixi gələcək nəsillərin daha rahat öyrənməsi üçün dərsliklərə dəyişikliklər edildi. Ən əsas məsələ, bu dərslərin tarixi faktları və hadisələri obyektiv bir şəkildə təsvir etməsi və onları ideoloji və siyasi məqsədlər üçün manipulyasiya etməməsidir. Şagirdlər münaqişə ilə bağlı siyasi prosesləri və Vətən müharibəsinin həlledici məqamlarını dərindən öyrənmək imkanı əldə etmiş oldular. Fənnin tədrisi şagirdlərdə Vətəni müdafiə ruhunun oyanmasına, onların milli ruhda böyümələrinə imkan verəcək.
Yaş, müəllimlərin təlim metodları, dərslərin təşkili
-Şagirdlər ümumi tarixə nə qədər maraq göstərirlər?
-Şagirdlərin ümumi tarixə olan maraqları fərqli ola bilər. Bəzi şagirdlər tarixə son dərəcə maraq göstərir və bu sahədə həvəslidirlər, digərləri isə əksinə. Bu, bir çox faktora bağlıdır. Bu faktorlar arasında yaş, müəllimlərin təlim metodları, dərslərin təşkili və digər məsələlər var. Ümumi tarix dərslərində şagirdlər cəmiyyətin meydana gəlməsini, onun zaman və ətraf aləmlə əlaqədə inkişafını, quruluşunu, insan-cəmiyyət, zaman-məkan qarşılıqlı əlaqələrini öyrənirlər.
-Liseydə şagirdlərin Tarix fənni üzrə imtahana hazırlıqları hansı səviyyədədir? Sınaq imtahanlarındakı nəticələr sizi qane edirmi?
-Şagirdlərin tarix fənni üzrə imtahana hazırlığı çoxşaxəlidir və bu, həm şagirdlərin elmə xas olan marağına, motivasiyasına və öyrənməyə yanaşmasına, həm də onların hazırlığına təsir göstərir. Hər ay keçirilmiş mövzular əsasında hazırlanmış sınaq imtahanı vasitəsi ilə şagirdlərin bilik səviyyəsi ölçülür. Şagirdlərimiz DİM-in təşkil etdiyi sınaq imtahanlarında da iştirak edirlər. İmtahandan sonra suallar birlikdə müzakirə olunur. Şagirdlərin qarşılaşdıqları problemlərin aradan qaldırılmasına çalışırıq. Nəticələri aşağı olan şagirdlərimiz üçün əlavə dərslər təşkil etməklə onlara dəstək oluruq.
kaspi.edu.az